TIỂU LUẬN   xây DỰNG văn hóa NHÀ TRƯỜNG gắn với văn hóa học ĐƯỜNG TRONG QUẢN lý GIÁO dục

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản không thiếu của tài liệu tại đây ( 136.73 KB, 15 trang )

XÂY DỰNG VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG GẮN VỚI VĂN HÓA HỌC
ĐƯỜNG TRONG QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Giáo dục gắn liền với lịch sử loài người. Đối với nhân loại, giáo dục là
phương thức bảo tồn và bảo vệ kho tàng tri thức văn hoá xã hội. Nhân dân Việt
nam vốn có truyền thống hiếu học và một nền giáo dục lâu đời, trải qua các thời
kỳ lịch sử, cộng đồng người Việt đã tiếp thu và chọn lọc, hình thành nên đạo
đức, tư tưởng văn hóa Việt nam. Nền tảng văn hóa ấy đã tạo nên bản sắc về
nhân cách con người Việt nam. Cũng như sự tồn tại của giáo dục, văn hoá xuất
hiện từ khi có loài người, có xã hội. Văn hoá tồn tại khách quan và tác động vào
con người sống trong nó. Nếu môi trường tự nhiên là cái nôi đầu tiên nuôi sống
con người, để loài người hình thành và sinh tồn thì văn hóa là cái nôi thứ hai
giúp con người trở thành người theo đúng nghĩa, hoàn thiện con người, hướng
con người khát vọng vươn tới chân – thiện – mỹ. Vì vậy xây dựng văn hóa nhà
trường có ý nghĩa rất quan trong và cần thiết

NỘI DUNG
I- Những vấn đề chung về văn hóa nhà trường và văn hóa học đường
1. Văn hóa nhà trường
Văn hoá nhà trường là hệ thống niềm tin, giá trị, chuẩn mực, thói quen và
truyền thống hình thành trong quá trình phát triển của nhà trường, được các
thành viên trong nhà trường thừa nhận, làm theo và được thể hiện trong các hình
thái vật chất và tinh thần, từ đó tạo nên bản sắc riêng cho mỗi tổ chức sư phạm.
Văn hoá nhà trường có đầy đủ đặc tính của văn hoá tổ chức song nó có
những đặc trưng riêng.
Văn hoá nhà trường liên quan đến toàn bộ đời sống vật chất, tinh thần của
một nhà trường. Nó biểu hiện trước hết trong tầm nhìn, sứ mạng, triết lý, mục
tiêu, các giá trị, phong cách lãnh đạo, quản lý… bầu không khí tâm lý. Thể hiện
thành hệ thống các chuẩn mực, các giá trị, niềm tin, quy tắc ứng xử… được xem
là tốt đẹp
Trong một tổ chức nói chung cũng như một Nhà trường, văn hóa luôn

tồn tại trong mọi hoạt động tổ chức đó. Vấn đề là con người có ý thức được sự
tồn tại của nó để quản lý và sử dụng sức mạnh của nó hay không. Bản thân văn
hóa rất đa dạng và phức tạp. Do đó, khi có những tiếp cận nghiên cứu khác nhau
sẽ dẫn đến có nhiều quan niệm về văn hóa, nhưng tựu chung lại, các nhà nghiên
cứu đều có một nghĩa chung căn bản: văn hóa là sự giáo hóa, vun trồng nhân
cách con người, làm cho con người và cuộc sống con người trở nên tốt đẹp hơn.
Với cách tiếp cận cơ bản như vậy, tác giả xin được đưa ra khái niệm văn hóa
Nhà trường như sau: Văn hóa nhà trường là một tập hợp các giá trị, niềm tin,
hiểu biết, chuẩn mực cơ bản được các thành viên trong Nhà trường cùng chia sẻ
và tạo nên bản sắc của Nhà trường đó.Căn cứ theo hình thức biểu hiện thì văn
hóa nhà trường gồm phần nổi có thể nhìn thấy như: không gian cảnh quan nhà
trường, lôgô, khẩu hiệu, hành vi giao tiếp… và phần chìm không quan sát được
như: niềm tin, cảm xúc, thái độ…

Việt nam, với sự phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội
chủ nghĩa, vào những năm gần đây, văn hoá tổ chức đã được nhận diện như một
tiêu chí khi xây dựng hoạt động của các tổ chức mang tính chuyên nghiệp. Điều
đó chứng tỏ khái niệm văn hoá tổ chức tuy còn mới mẻ đối với Việt nam nhưng
các tổ chức đã ý thức được tầm quan trọng của văn hoá tổ chức. Và hơn bất cứ
tổ chức nào hết trong xã hội, Nhà trường phải là tổ chức có hàm lượng văn
hoá cao nhất; là nơi hội tụ, kết tinh văn hoá để đào tạo ra những chuẩn mực văn
hoá cho xã hội.
Về góc độ tổ chức, VHNT được coi như một mẫu thức cơ bản, tạo ra một
môi trường quản lý ổn định, giúp cho Nhà trường thích nghi với môi trường bên
ngoài, tạo ra sự hoà hợp môi trường bên trong. Một tổ chức có nền văn hóa
mạnh sẽ hội tụ được cái tốt, cái đẹp cho xã hội. VHNT sẽ giúp cho Nhà trường
thực sự trở thành một trung tâm văn hóa giáo dục, là nơi hội tụ sức mạnh của trí
tuệ và lòng nhân ái trong xã hội, góp phần quan trọng tạo nên sản phẩm giáo dục
toàn diện.

Đối với đội ngũ CBGV Nhà trường, VHNT thúc đẩy sự sáng tạo cá nhân, tạo
nên tình thương yêu chân thành giữa các thành viên và đảm bảo cho sự hợp tác
vì mục tiêu chung. Thày cô giáo là người trực tiếp tham gia hoạt động dạy học.
Và hơn ai hết, chính Nhân cách Nhà giáo sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới nhân cách
học trò. Vì vậy, chúng ta rất cần những Nhà giáo ngoài kiến thức chuyên môn,
phải hiểu biết rộng về cuộc sống, có kiến thức sâu sắc về văn hóa xã hội.
Đối với HSSV, văn hóa tạo nên giá trị đạo đức và có vai trò điều chỉnh
hành vi. Khi được giáo dục trong một môi trường văn hóa và thấm nhuần hệ giá
trị văn hóa, học trò không những hình thành được những hành vi chuẩn mực mà
quan trọng hơn là ẩn chứa trong tiềm thức các em là niềm tin nội tâm sâu sắc
vào những điều tốt đẹp, từ đó, khao khát cuộc sống hướng thiện và sống có lý
tưởng. Đồng thời, Văn hóa Nhà trường còn giúp các em về khả năng thích nghi
với xã hội. Một con người có văn hóa thì trong con người đó luôn hội tụ đầy đủ
những giá trị đạo đức căn bản, đó là đức tính khiêm tốn, lễ độ, thương yêu con

người, sống có trách nhiệm với bản thân và xã hội… Do vậy, khi gặp những tình
huống xã hội phát sinh, dù là những tình huống mà các em chưa từng trải nhưng
nhờ vận dụng năng lực văn hóa để điều tiết hành vi một cách hài hòa, các em có
thể tự điều chỉnh mình phù hợp với hoàn cảnh, ứng xử hợp lẽ, hợp với lòng
người và cuộc sống xung quanh.
*Những biểu hiện của văn hoá nhà trường tích cực, lành mạnh
– Nuôi dưỡng bầu không khí cởi mở, dân chủ, hợp tác, tin cậy và tôn trọng
lẫn nhau;
– Mỗi cán bộ, giáo viên đều biết rõ công việc mình phải làm, hiểu rõ trách
nhiệm, luôn có ý thức chia sẻ trách nhiệm, tích cực tham gia vào việc ra các
quyết định dạy và học;
– Coi trọng con người, cổ vũ sự nỗ lực hoàn thành công việc và công nhận
sự thành công của mỗi người;
– Nhà trường có những chuẩn mực để luôn luôn cải tiến, vươn tới;

– Sáng tạo và đổi mới;
– Khuyến khích giáo viên cải tiến phương pháp nâng cao chất lượng dạy
và học; Giáo viên được khuyến khích tham gia đóng góp ý kiến trong mọi hoạt
động của nhà trường;
– Khuyến khích đối thoại và hợp tác, làm việc nhóm;
– Chia sẻ kinh nghiệm và trao đổi chuyên môn;
– Chia sẻ quyền lực, trao quyền, khuyến khích tính tự chịu trách nhiệm;
– Chia sẻ tầm nhìn;
– Nhà trường thể hiện sự quan tâm, có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ, lôi
kéo cộng đồng cùng tham gia giải quyết những vấn đề của giáo dục.
* Những biểu hiện tiêu cực, không lành mạnh (phi văn hoá) trong nhà
trường:
– Sự buộc tội, đổ lỗi cho nhau;
– Sự kiểm soát quá chặt chẽ đánh mất quyền tự do và tự chủ của cá nhân;
– Quan liêu, nguyên tắc một cách máy móc;

– Trách mắng học sinh vì các em không có sự tiến bộ;
– Thiếu sự động viên khuyến khích;
– Thiếu sự cởi mở, thiếu sự tin cậy;
– Thiếu sự hợp tác, thiếu sự chia sẻ học hỏi lẫn nhau;
– Mâu thuẫn xung đột nội bộ không được giải quyết kịp thời.
2. Văn hóa học đường
Văn hóa học đường là một bộ phận của văn hóa nhà trường.
Văn hóa học đường là thuật ngữ được xuất hiện vào đầu những năm 90
của thế kỷ trước ở các nước phát triển như Anh, Mỹ, Úc…, sau đó lan ra nhiều
nước khác trên thế giới. Các nhà nghiên cứu, tùy theo góc độ, mục đích nghiên
cứu đã đưa ra khá nhiều khái niệm về văn hóa học đường. Nhưng có thể hiểu:
văn hóa học đường là hệ các chuẩn mực và giá trị giúp cho cán bộ quản lý nhà
trường, các thày cô giáo, các bậc cha mẹ, các em học sinh, sinh viên có suy nghĩ,

tình cảm và hành động tốt đẹp.
Phong trào thi đua Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cựcđược
phát động nhằm thiết lập lại môi trường sư phạm với 6 đặc trưng là trật tự kỷ
cương, trung thực, khách quan, công bằng, tình thương và khuyến khích sáng
tạo, hiệu quả. Đây là nội dung rất cơ bản của văn hóa học đường. Tác dụng tích
cực của văn hóa học đường là xây dựng nhân cách cho học sinh, chống lại lối
sống tiêu cực. Chính vì thế, mỗi nhà trường cần có văn hóa học đường của mình.
Văn hóa học đường lành mạnh giúp các thành viên trong nhà trường chia
sẻ với nhau những kinh nghiệm và kiến thức, phát triển khả năng hợp tác giữa
các thành viên trong mọi lĩnh vực hoạt động của nhà trường. Từ đó, tạo ra môi
trường thuận lợi, tin cậy, tôn trọng lẫn nhau, giúp mọi thành viên trong nhà
trường quan tâm đến việc nâng cao chất lượng dạy và học, tích cực hoạt động vì
sự phát triển chung của nhà trường.
Vấn đề xây dựng văn hóa học đường phải được coi là có tính sống còn đối
với từng nhà trường, vì nếu học đường mà thiếu văn hóa thì không thể thực hiện
được chức năng chuyển tải những giá trị kiến thức và nhân văn cho thế hệ trẻ.

Văn hóa học đường là môi trường rất quan trọng để rèn luyện nhân cách và giáo
dục thế hệ trẻ trở thành những con người sống có hoài bão, có lý tưởng tốt đẹp.
Văn hóa học đường tạo niềm tin cho xã hội trong việc thực hiện các chức
năng giáo dục của mình, đặc biệt trong việc đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội.
Cả xã hội đang rất quan tâm đến đạo đức của học sinh, sinh viên bởi xây
dựng văn hóa học đường là một yếu tố bảo đảm và nâng cao chất lượng giáo dục
đào tạo; góp phần quan trọng chấn hưng, cải cách nền giáo dục nước nhà, phục
vụ đắc lực cho công cuộc đổi mới kinh tế xã hội của đất nước.
Nội dung của văn hóa học đường rất phong phú, song có thể tóm tắt thành
ba vấn đề cơ bản:
Thứ nhất là cơ sở vật chất, trường phải ra trường, lớp phải ra lớp mới tạo
ra được môi trường văn hóa.

Thứ hai là xây dựng môi trường giáo dục, tạo ra nhà trường thân thiện,
học sinh tích cực, xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, hiệu quả…
Thứ ba, tạo ra môi trường văn hóa ứng xử, văn hóa giao tiếp trong nhà
trường, làm cho học sinh, sinh viên ngoan ngoãn, lễ phép, lịch thiệp, nền nếp,
kính trên, nhường dưới
Thực ra, giáo dục văn hóa học đường là tạo ra những nét đẹp trong hành
vi của học sinh, sinh viên đối với các mối quan hệ thày trò, bạn bè và môi
trường xung quanh. Ví dụ: thày giáo thì phải mô phạm, đức độ, mẫu mực trong
hành vi, đối với đồng nghiệp phải khiêm tốn, đoàn kết, nhân ái, đối với học
trò phải hết lòng thương yêu, chỉ bảo, đối với người khác phải giản dị, mẫu mực,
đối với công việc phải tận tụy, có kỷ luật, sáng tạo, phải giữ gìn sự trong sạch
của cả môi trường tự nhiên và môi trường xã hội. Học sinh thì không được kiêu
căng, tự cao, tự đại mà phải trung thực, cầu tiến, giản dị, khiêm tốn, đối với
thày cô giáo phải kính trọng, biết ơn, đối với bạn cùng trường, cùng lớp phải
đoàn kết, thân ái, phải biết kính trên, nhường dưới
Nói tóm lại, văn hóa học đường là những nét đẹp trong toàn bộ môi
trường sư phạm: từ môi trường cơ sở vật chất, môi trường quan hệ, môi trường

công việc. Những nét đẹp đó được thể hiện trong hành vi của thày, của trò, của
cán bộ quản lý và nhân viên trong nhà trường.
3. Thực trạng văn hóa Nhà trường ở các trường phổ thông
Hiện nay, một bộ phận không nhỏ thanh thiếu niên đua đòi ăn chơi, sa
vào các tệ nạn xã hội, thực trạng bạo lực học đường đến mức báo động; đạo đức
nhà giáo thì xuống cấp nghiêm trọng, tình trạng thiếu công bằng, gian lận trong
thi cử, chuyện mua bán các kết quả học tập không còn là xa lạ… Những minh
chứng tiêu biểu gần đây như: vụ tiêu cực trong kỳ thi tốt nghiệp THPT trường
Dân lập Đồi Ngô – Bắc Giang, Vụ đổi tình lấy điểm ở Trường CĐ Phát thanh Truyền hình trung ương I, những clip video liên tục được tung lên mạng internet
về bạo lực học đường với cảnh học sinh đánh nhau thô bạo, thậm chí là dã man
trong sự chứng kiến vô cảm của bạn bè xung quanh… Tất cả điều đó đã gây ra

những hệ lụy đáng tiếc cho xã hội và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng
giáo dục. Văn hóa nhà trường bị biến dạng cũng là điều hiển nhiên. Thực tế đó
đã làm cho những người có lương tri đau xót và đối với những Nhà giáo chân
chính thì chắc hẳn đó là sự xúc phạm nhân phẩm và đạo đức nghề nghiệp ghê
gớm, xúc phạm đến truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc. Vậy mà những
gì chúng ta chứng kiến được cũng chỉ là phần nổi của cả tảng băng khổng lồ
chứa đầy tiêu cực trong ngành giáo dục.
Trong công cuộc đổi mới đất nước, chúng ta đã chuyển sang nền kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Quá trình xây dựng và phát triển kinh
tế đất nước, chúng ta đã nỗ lực tìm kiếm nhiều cơ hội, đạt được những thành tựu
to lớn về khoa học, kỹ thuật và công nghệ,… Nhưng chúng ta đã chưa lường hết
được mức độ tấn công của mặt trái nền kinh tế thị trường để ngăn chặn nó. Điều
đó đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới bộ mặt văn hóa xã hội, để lại những hậu
quả khôn lường cho giáo dục nước nhà. Mặt khác, lâu nay giáo dục chúng ta
coi trọng dạy chữ mà lơ là việc dạy người; coi trọng số lượng hơn là chất lượng.
Để tạo ra được một sản phẩm lao động cho xã hội, quả thực là cần đến kiến thức
và kỹ năng của sinh viên đã được đào tạo. Tuy nhiên, vì chạy đua theo sản

phẩm, theo số lượng mà chúng ta chưa quan tâm đến phương thức tạo ra sản
phẩm đó một cách đầy đủ. Xã hội cần phải nhìn nhận lại, đánh giá giá trị sản
phẩm đó gồm cả cách thức mà người đó lao động có chân chính không, có vì
mục tiêu con người không… hay nói cách khác là cách thức lao động để tạo ra
sản phẩm đó có văn hóa hay không. Một doanh nghiệp không thể kiếm lợi
nhuận bằng mọi cách bất chấp đạo lý, một Nhà trường không được coi kinh tế
làm mục tiêu hàng đầu, và một người lao động không thể tạo ta sản phẩm cho xã
hội một cách phi văn hóa.
Sau hơn 30 năm đổi mới, đất nước đã đạt được những thành tựu to lớn
trên mọi lĩnh vực. Đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt, ngành giáo dục đã
đạt được những thành tựu cả về quy mô lẫn chất lượng. Tuy nhiên trong những

năm gần đây, đời sống văn hóa của học sinh, sinh viên có những biến đổi theo
nhiều chiều hướng khác nhau. Nền kinh tế, văn hóa, khoa học phát triển tạo điều
kiện cho học sinh sinh viên được tiếp cận với nhiều kênh thông tin, nhiều mô
hình học tập tiên tiến, do đó đạt nhiều thành tích trong học tập và nghiên cứu
khoa học. Ở thời điểm này, chúng ta cũng đang phải đối mặt với nhiều biểu hiện
chưa chuẩn về đạo đức lối sống trên bình diện xã hội nói chung, học đường nói
riêng.
Văn hóa học đường đang là một vấn đề thời sự nổi cộm không chỉ trong
các nhà trường mà trong cả toàn xã hội chúng ta hiện nay. Các nhà trường Việt
Nam đã kiên trì xây dựng văn hóa học đường từ năm này qua năm khác, từ thế
hệ này qua thế hệ khác và đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Tuy nhiên,
cho đến nay, thực tế biểu hiện của văn hóa học đường đang còn nhiều vấn đề
bức xúc, cần phải suy ngẫm. Hiện tượng học sinh, sinh viên có những hành vi lố
lăng, kệch cỡm, đánh mất vẻ đẹp văn hóa ở trường lớp, nơi công cộng, ký túc
xá là khá phổ biến. Thực trạng này có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau,
nhưng chắc chắn có một nguyên nhân do văn hóa học đường chưa được đưa vào
phạm vi quản lý của nhà trường.

Chưa vội nói đến việc xây dựng cơ sở vật chất trường học khang trang,
đạt chuẩn (vì điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn) mà hãy nói tới hai vấn đề:
xây dựng môi trường giáo dục và xây dựng văn hóa ứng xử, giao tiếp – những
nội dung không cần nhiều tiền cũng có thể làm tốt được.
Bất cứ ai quan tâm đến giáo dục cũng có thể chỉ ngay ra được những nơi
chưa tốt về môi trường giáo dục. Các hiện tượng nói xấu người khác, dối trá, nói
tục, chửi thề, cãi vã với cha mẹ, người trên, vô lễ với thày cô giáo, xả rác bừa
bãi, phá hoại môi trường, tiêu pha lãng phí, trộm cắp, đánh nhau, sống thử, coi
thường pháp luật… diễn ra ngày càng nhiều trong các nhà trường. Có thể nói, bộ
phận học sinh, sinh viên có những biểu hiện thiếu văn hóa ngày càng tăng dần.
Ngày nay, với những biến động mạnh mẽ của xã hội, những giá trị chuẩn

mực, nếp sống văn hóa học đường của học sinh, sinh viên có những thay đổi
trong nhận thức, thái độ, hành vi và thói quen ứng xử hàng ngày. Những tác
động tiêu cực đa chiều đã dẫn đến tình trạng bạo lực học đường, vi phạm pháp
luật, phạm pháp hình sự ngày một tăng. Tác động của kinh tế thị trường đã ảnh
hưởng không nhỏ đến thanh thiếu niên, nhất là học sinh, sinh viên trong các
trường đại học, cao đẳng. Vì vậy, thực trạng học sinh, sinh viên vô lễ, trộm cắp,
bỏ học, sa vào các tệ nạn xã hội ngày càng trở thành vấn đề nóng.
Mối quan tâm của dư luận đến văn hóa học đường không phải là chuyện
ngẫu nhiên. Với trên 22 triệu học sinh, sinh viên thì văn hóa học đường thực sự
là yếu tố quan trọng quyết định tương lai của đất nước và vận mệnh của cả dân
tộc.
II. Giải pháp xây dựng văn hóa nhà trường gắn với xây dựng văn hóa
trường
Để xây dựng văn hóa học đường, phải làm nhiều việc, bằng nhiều cách.
Phải bắt đầu từ các cấp quản lý ngành, lãnh đạo các trường có chủ trương, kế
hoạch triển khai, kiểm tra, nhắc nhở, đánh giá; đó là điều kiện tiên quyết. Tiếp
đến, đội ngũ nhà giáo phải chú ý giáo dục văn hóa, đây là nhân tố rất quan trọng.
Và tất nhiên, toàn trường, đến từng người học, ai cũng phải chú trọng đến hình

thành và phát triển nhân cách văn hóa. Để xây dựng văn hóa học đường trong
các nhà trường, có thể triển khai các giải pháp cụ thể sau:
1. Mỗi trường học phải có hệ giá trị làm chuẩn mực để lấy đó làm mục
tiêu phấn đấu, thước đo thành quả của trường
Mỗi cấp học, bậc học có yêu cầu, nội dung, biện pháp đặc thù. Một biện
pháp cần thiết là mỗi trường có hệ giá trị làm chuẩn mực để mọi thành viên
đồng thuận, lấy đó làm mục tiêu phấn đấu, thước đo thành quả của bản thân, của
lớp, của trường, đặc biệt về mặt đạo đức xã hội, giá trị nhân cách – điều mà
chúng ta gọi là dạy người bên cạnh dạy chữ, dạy nghề.
Việc làm này là động lực thúc đẩy sự phát triển của nhà trường, làm cho

học sinh, sinh viên nhận thức được giảng đường, nơi mình học tập trở thành nơi
phấn đấu, rèn luyện; nơi phụ huynh luôn yên tâm về một môi trường đào tạo vừa
hồng vừa chuyên. Các trường học cần xây dựng các giải pháp phù hợp, loại bỏ
dần những hiện tượng vô văn hóa, xây dựng hệ giá trị riêng làm chuẩn mực góp
phần thúc đẩy sự phát triển cho toàn ngành giáo dục. Mỗi nhà trường cần ban
hành quy chế văn hóa học đường một cách rõ ràng, có tính khả thi cao, đặc biệt
có cam kết của các phòng ban, đơn vị trực thuộc, cá nhân và có kiểm tra, đánh
giá thường xuyên.
Ngoài ra, các trường cần gắn việc giáo dục đạo đức văn hóa với đạo đức
lối sống, lồng ghép chương trình giảng dạy với các hoạt động dã ngoại cho học
sinh, sinh viên như: thăm các di tích lịch sử, học tập truyền thống cách mạng
lịch sử hào hùng của dân tộc, qua đó khơi dậy lòng tự hào dân tộc, giúp các
em có động cơ học tập tốt.
2. Xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, hiệu quả
Môi trường giáo dục phải xây dựng thật trong lành, văn hóa. Văn hóa thể
hiện ở giảng viên, học sinh, sinh viên qua hành động, cử chỉ, ngôn ngữ giao tiếp
hàng ngày. Môi trường xung quanh học đường là ý thức của giảng viên và học
sinh, sinh viên khi bỏ rác đúng nơi quy định, không bẻ cây, khạc nhổ, vẽ bậy lên
tường, bàn học; không hút thuốc lá trong trường học, không nói tục, chửi thề…

Những việc làm tưởng chừng rất nhỏ đó chính là nền tảng hình thành chuẩn mực
đạo đức ban đầu của mỗi một con người.
Văn hóa học đường chính là văn hóa giao tiếp, văn hóa ứng xử của giảng
viên và học sinh, sinh viên. Giảng viên phải là tấm gương tốt cho học sinh, sinh
viên noi theo, phải xây dựng mối quan hệ tốt giữa thày và trò một cách đúng
mực, nghiêm túc, thân mật, giản dị và chân thành. Giảng viên phải xác định
đúng vai trò, nghĩa vụ và trách nhiệm đối với việc dạy chữ và dạy người, có ý
thức trau dồi chuyên môn, làm cho học sinh, sinh viên thấy được cái hay, cái
đẹp trong kiến thức được lĩnh hội, truyền cho các em niềm say mê về nghề

nghiệp, phát huy tính tích cực, tự giác làm cho các em trân trọng, yêu quý nghề
của mình lựa chọn.
Nhà trường phải phát động những phong trào thi đua, văn hóa văn nghệ,
hoạt động ngoại khóa, biến mỗi mái trường trở thành ngôi trường thân thiện,
mỗi học sinh, sinh viên trở thành người học tích cực.
3. Phối hợp gia đình, nhà trường và xã hội trong giáo dục văn hóa học
đường
Gia đình là cái nôi sinh thành, dưỡng dục, là nơi định hướng các giá trị
đạo đức, nhân cách của học sinh, sinh viên. Gia đình cũng là nơi gìn giữ những
giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Sự kết hợp giữa gia đình với
nhà trường thể hiện trong việc thường xuyên có sự trao đổi từ hai phía. Nhà
trường thông báo kết quả học tập, văn hóa đạo đức trường học của học sinh, sinh
viên cho gia đình. Gia đình cung cấp đầy đủ thông tin cá nhân, trình bày rõ tính
cách, năng lực của học sinh, sinh viên tạo điều kiện để nhà trường có biện pháp
giáo dục, quản lý. Gia đình cũng phải chu cấp đầy đủ về vật chất, quan tâm,
động viên các em cố gắng học tập, rèn luyện. Thực tế cho thấy, khá nhiều gia
đình do bận mải mà bỏ bê không quan tâm đến con cái, phó mặc cho nhà trường.
Cần khẳng định rằng trách nhiệm giáo dục con cái phải được bắt đầu từ gia đình
và không một chính sách giáo dục nào có thể thay thế được sự chăm lo, săn sóc
của bố mẹ đối với các em.

Về mặt xã hội, định hướng thị hiếu văn hóa là nhiệm vụ hết sức quan
trọng của các cơ quan chức năng. Giáo dục văn hóa phải gắn với nhiều hoạt
động của đời sống xã hội. Các đoàn thể tổ chức xã hội như khối xóm nơi có học
sinh, sinh viên ở phải thường xuyên kiểm tra nếp sống văn hóa, tăng cường tuần
tra, kiểm tra hiện tượng các em đi khuya về muộn, để kịp thời thông báo với nhà
trường có biện pháp xử lý. Có những hình thức xử lý thích đáng với những bộ
phận, những đối tượng có mục đích lợi dụng học sinh, sinh viên về cả tâm hồn
và thể xác. Hạn chế những tụ điểm ăn chơi (nhà hàng, nhà nghỉ, quán karaoke,

dịch vụ cầm đồ…) chung quanh địa bàn các trường học.
Một môi trường văn hóa học đường được tạo dựng từ sự kết hợp giữa gia
đình, nhà trường và xã hội sẽ có sức đề kháng với những mầm bệnh, loại trừ
được những biểu hiện văn hóa không lành mạnh nảy sinh từ bên trong, góp phần
xây dựng môi trường văn hóa học đường ngày càng hoàn thiện, trong sáng. Đây
là vấn đề đáng suy ngẫm, bởi hơn lúc nào hết, văn hóa học đường phải nhận
được sự quan tâm của mỗi gia đình, nhà trường và của toàn xã hội.

KẾT LUẬN
Việc xây dựng văn hóa nhà trường là vô cùng cần thiết trong bối cảnh
hiện nay. Nó đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp quản lý và đặc biệt là sự chủ động,
quyết tâm và cầu thị của các Trường. Và hơn bao giờ hết, chúng ta đang rất cần
những nhà giáo chân chính, những con người có bản lĩnh và cái tâm trong sáng
trong cuộc chiến chống nạn xâm lăng văn hóa. Dân tộc Việt nam là một đất
nước ngàn năm văn hiến, nhân dân Việt nam vốn có truyền thống hiếu học và
tôn trọng đạo lý. Chúng ta hãy chung tay góp sức phát huy truyền thống dân tộc,
giữ gìn bản sắc văn hóa của nhân cách con người Việt nam.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phạm Hữu Lộc (2015), Xây dựng văn hóa nhà trường ở phổ thông  từ
cơ sở lý luận đến thực tiễn, Nxb Trẻ TP.HCM
2. Trường Đại học Sư phạm (2012), Kỷ yếu Hội thảo Văn hoá học đường,
Nxb ĐHSP

XÂY DỰNG VĂN NHÀ TRƯỜNG GẮN VỚI XÂY DỰNG VĂN HÓA
HỌC ĐƯỜNG Ở CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG HIỆN NAY

Trangtuvan Team

Chúng tôi là Team Trangtuvan với các thành viên là chuyên gia nghiên cứu thị trường với hơn 10 năm kinh nghiệm chúng tôi hi vọng mang đến cho bạn lựa chọn tốt nhất qua các bài biết, đánh giá sản phẩm. Cám ơn các bạn đã ghé thăm!