Tuổi dậy thì là không dễ dàng. Không có gì ngạc nhiên khi nhiều thanh thiếu niên phải đối mặt với những vấn đề tâm lý khó khăn khi chuyển tiếp từ thời thơ ấu sang tuổi trưởng thành.

Cha mẹ, giáo viên và những người lớn khác có thể giúp tuổi teen bằng cách hỗ trợ và đặt ra các giới hạn cân bằng. Trước hết, việc xác định các vấn đề tâm lý mà tuổi teen thường gặp cũng rất quan trọng. Hãy bắt đầu bằng cách quan sát hành vi và xác định vấn đề gì đang xảy ra ở con cái hay học sinh của bạn.

Tâm lý mạo hiểm

Có nhiều cách để thanh thiếu niên thể hiện bản thân và với một số trẻ, đó là thông qua việc thực hiện những hành động rủi ro. Tâm lý mạo hiểm khá phổ biến ở cả lứa tuổi thiếu niên (từ 10 – 12 tuổi) và thanh niên (từ 13 – 19 tuổi), phần lớn là do xu hướng tin rằng mình là bất khả chiến bại.
Tâm lý mạo hiểm thể hiện theo nhiều cách khác nhau. Đó có thể uống rượu say, quan hệ tình dục, đua xe và các hành vi nguy hiểm khác.

Trầm cảm và lo âu

Trầm cảm và lo âu có thể ảnh hưởng đến cả trẻ em và người lớn, và với bất kỳ ai, đó có thể là một trở ngại khó khăn và đầy thử thách. Tuổi teen bị trầm cảm thường xa lánh bạn bè, mất ngủ hoặc thay đổi thói quen ăn uống (một số triệu chứng có thể khác với những biểu hiện bạn thấy ở người lớn bị trầm cảm).
Nếu bạn nghi ngờ rằng con cái hay học sinh của bạn có thể bị trầm cảm hoặc lo âu, hãy tìm đến chuyên gia tâm lý để được tư vấn về cách trợ giúp.

Với tuổi teen có các triệu chứng trầm cảm hoặc lo âu, bác sĩ tâm thần sẽ tiến hành đánh giá và tìm kiếm bất kỳ vấn đề y tế nào có thể góp phần gây ra các triệu chứng này. Sau đó, bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp điều trị hoặc giới thiệu trẻ với một chuyên gia tâm lý để được tham vấn, trị liệu thêm.

Ngoài việc tìm kiếm các chuyên gia giúp đỡ, hãy khuyến khích trẻ tuổi teen thử các chiến lược tự lực (self-help) như tập thể dục, ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc và dành thời gian cho bạn bè.

Lạm dụng rượu hoặc chất kích thích

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) báo cáo rằng rượu, cần sa và thuốc lá là những chất được tuổi teen sử dụng phổ biến nhất. Tuy nhiên, thanh thiếu niên cũng sử dụng các chất gây nghiện và chất bất hợp pháp khác. Các dấu hiệu cảnh báo sớm về việc sử dụng rượu và chất kích thích bao gồm:

– Thay đổi hành vi và tâm trạng
– Thay đổi thói quen ngủ và mức năng lượng
– Trầm cảm, tâm trạng thất thường và thờ ơ
– Động lực thấp
– Các dấu hiệu thể chất như đồng tử giãn, mắt đỏ, giảm cân và vết kim châm
– Từ chối giao tiếp với các thành viên trong gia đình
– Có hành vi mạo hiểm
– Mối quan hệ bạn bè thay đổi đột ngột hoặc thường xuyên
– Trốn học và phạm pháp
– Những lời bào chữa không hợp lý
– Thu mình với gia đình, bạn bè và tránh tham gia các hoạt động

Có khả năng nhận ra các dấu hiệu cho thấy trẻ đang lạm dụng rượu hoặc chất kích thích sẽ giúp vấn đề được phát hiện sớm và trẻ có sự hỗ trợ kịp thời.

Vấn đề về lòng tự trọng

Đối với nhiều thanh thiếu niên, sự tự ti – hoặc thiếu lòng tự trọng – có thể là một vấn đề nghiêm trọng. Sự tự ti, mặc cảm có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giai đoạn tuổi trưởng thành, bao gồm nguy cơ cao về rối loạn ăn uống, trầm cảm, lo âu, lạm dụng chất và tự tử.

Các nghiên cứu cũng cho thấy vấn đề về lòng tự trọng ở tuổi teen có thể để lại hậu quả lâu dài. Lòng tự trọng thấp ở tuổi teen có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập, tỷ lệ thất nghiệp cao, khó khăn tài chính, vấn đề sức khỏe thể chất và tinh thần khi đến tuổi trưởng thành.

CHA MẸ CÓ THỂ GIÚP ĐỠ NHƯ THẾ NÀO?

Nếu con bạn đang trải qua một trong các vấn đề tâm lý trên đây, điều quan trọng là bạn cần thể hiện sự quan tâm. Con rất cần sự hỗ trợ và nâng đỡ của bạn khi bước vào tuổi vị thành niên.

Nói chuyện với con

Việc đầu tiên cần làm là kết nối với con của bạn. Điều này không có nghĩa là liên tục đặt câu hỏi cho con — một cách tiếp cận thường có thể phản tác dụng ở tuổi teen — mà hãy trò chuyện một cách thẳng thắn khi phù hợp. Trong những trường hợp khác, chỉ cần dành thời gian để ở bên và tương tác với con là đủ.
Lắng nghe những gì con nói và chia sẻ với những điều con muốn thảo luận. Cố gắng không phán xét và đừng gạt bỏ cảm xúc của con.

Chú ý đến các dấu hiệu

Ngay cả khi bạn nói chuyện với con rất thường xuyên, bạn phải luôn cảnh giác với các dấu hiệu và triệu chứng của một vấn đề. Tất nhiên, bạn cũng nên tránh phản ứng thái quá, vì tuổi teen đôi khi có những hành động kịch tính và thất thường. Nhìn chung, những hành vi sau cần được bạn quan tâm:

– Thay đổi thói quen ngủ và ăn uống
– Sử dụng ma túy và rượu
– Mệt mỏi, ngủ cả ngày hoặc thiếu năng lượng
– Khó chịu và hung hăng
– Mất hứng thú với các hoạt động
– Tự nói về bản thân một cách tiêu cực, lòng tự trọng thấp
– Các vấn đề ở trường, bao gồm khó tập trung và kết quả học giảm sút
– Hành vi liều lĩnh, mạo hiểm
– Thay đổi đột ngột trong hành vi
– Thu mình với mọi người
– Dễ khóc, bùng nổ cảm xúc thất thường
– Suy nghĩ hoặc nói nhiều về cái chết hoặc tự tử

Tìm kiếm sự trợ giúp

Nếu hành vi của con khiến bạn lo lắng, hãy tìm sự trợ giúp từ chuyên gia sức khỏe tâm thần. Các nguồn lực chăm sóc sức khỏe tâm thần bạn có thể tìm đến bao gồm nhà tâm lý học đường tại trường của con, bác sĩ tâm thần, chuyên gia tâm lý.

Nguồn: Common Issues Facing Teens – How Parents and Caregivers Can Help, Verywell Mind

Tuổi dậy thì là không dễ dàng. Không có gì ngạc nhiên khi nhiều thanh thiếu niên phải đối mặt với những vấn đề tâm lý khó khăn khi chuyển tiếp từ thời thơ ấu sang tuổi trưởng thành.Cha mẹ, giáo viên và những người lớn khác có thể giúp tuổi teen bằng cách hỗ trợ và đặt ra các giới hạn cân bằng. Trước hết, việc xác định các vấn đề tâm lý mà tuổi teen thường gặp cũng rất quan trọng. Hãy bắt đầu bằng cách quan sát hành vi và xác định vấn đề gì đang xảy ra ở con cái hay học sinh của bạn.Có nhiều cách để thanh thiếu niên thể hiện bản thân và với một số trẻ, đó là thông qua việc thực hiện những hành động rủi ro. Tâm lý mạo hiểm khá phổ biến ở cả lứa tuổi thiếu niên (từ 10 – 12 tuổi) và thanh niên (từ 13 – 19 tuổi), phần lớn là do xu hướng tin rằng mình là bất khả chiến bại.Tâm lý mạo hiểm thể hiện theo nhiều cách khác nhau. Đó có thể uống rượu say, quan hệ tình dục, đua xe và các hành vi nguy hiểm khác.Trầm cảm và lo âu có thể ảnh hưởng đến cả trẻ em và người lớn, và với bất kỳ ai, đó có thể là một trở ngại khó khăn và đầy thử thách. Tuổi teen bị trầm cảm thường xa lánh bạn bè, mất ngủ hoặc thay đổi thói quen ăn uống (một số triệu chứng có thể khác với những biểu hiện bạn thấy ở người lớn bị trầm cảm).Nếu bạn nghi ngờ rằng con cái hay học sinh của bạn có thể bị trầm cảm hoặc lo âu, hãy tìm đến chuyên gia tâm lý để được tư vấn về cách trợ giúp.Với tuổi teen có các triệu chứng trầm cảm hoặc lo âu, bác sĩ tâm thần sẽ tiến hành đánh giá và tìm kiếm bất kỳ vấn đề y tế nào có thể góp phần gây ra các triệu chứng này. Sau đó, bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp điều trị hoặc giới thiệu trẻ với một chuyên gia tâm lý để được tham vấn, trị liệu thêm.Ngoài việc tìm kiếm các chuyên gia giúp đỡ, hãy khuyến khích trẻ tuổi teen thử các chiến lược tự lực (self-help) như tập thể dục, ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc và dành thời gian cho bạn bè.Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) báo cáo rằng rượu, cần sa và thuốc lá là những chất được tuổi teen sử dụng phổ biến nhất. Tuy nhiên, thanh thiếu niên cũng sử dụng các chất gây nghiện và chất bất hợp pháp khác. Các dấu hiệu cảnh báo sớm về việc sử dụng rượu và chất kích thích bao gồm:- Thay đổi hành vi và tâm trạng- Thay đổi thói quen ngủ và mức năng lượng- Trầm cảm, tâm trạng thất thường và thờ ơ- Động lực thấp- Các dấu hiệu thể chất như đồng tử giãn, mắt đỏ, giảm cân và vết kim châm- Từ chối giao tiếp với các thành viên trong gia đình- Có hành vi mạo hiểm- Mối quan hệ bạn bè thay đổi đột ngột hoặc thường xuyên- Trốn học và phạm pháp- Những lời bào chữa không hợp lý- Thu mình với gia đình, bạn bè và tránh tham gia các hoạt độngCó khả năng nhận ra các dấu hiệu cho thấy trẻ đang lạm dụng rượu hoặc chất kích thích sẽ giúp vấn đề được phát hiện sớm và trẻ có sự hỗ trợ kịp thời.Đối với nhiều thanh thiếu niên, sự tự ti – hoặc thiếu lòng tự trọng – có thể là một vấn đề nghiêm trọng. Sự tự ti, mặc cảm có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giai đoạn tuổi trưởng thành, bao gồm nguy cơ cao về rối loạn ăn uống, trầm cảm, lo âu, lạm dụng chất và tự tử.Các nghiên cứu cũng cho thấy vấn đề về lòng tự trọng ở tuổi teen có thể để lại hậu quả lâu dài. Lòng tự trọng thấp ở tuổi teen có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập, tỷ lệ thất nghiệp cao, khó khăn tài chính, vấn đề sức khỏe thể chất và tinh thần khi đến tuổi trưởng thành.Nếu con bạn đang trải qua một trong các vấn đề tâm lý trên đây, điều quan trọng là bạn cần thể hiện sự quan tâm. Con rất cần sự hỗ trợ và nâng đỡ của bạn khi bước vào tuổi vị thành niên.Việc đầu tiên cần làm là kết nối với con của bạn. Điều này không có nghĩa là liên tục đặt câu hỏi cho con — một cách tiếp cận thường có thể phản tác dụng ở tuổi teen — mà hãy trò chuyện một cách thẳng thắn khi phù hợp. Trong những trường hợp khác, chỉ cần dành thời gian để ở bên và tương tác với con là đủ.Lắng nghe những gì con nói và chia sẻ với những điều con muốn thảo luận. Cố gắng không phán xét và đừng gạt bỏ cảm xúc của con.Ngay cả khi bạn nói chuyện với con rất thường xuyên, bạn phải luôn cảnh giác với các dấu hiệu và triệu chứng của một vấn đề. Tất nhiên, bạn cũng nên tránh phản ứng thái quá, vì tuổi teen đôi khi có những hành động kịch tính và thất thường. Nhìn chung, những hành vi sau cần được bạn quan tâm:- Thay đổi thói quen ngủ và ăn uống- Sử dụng ma túy và rượu- Mệt mỏi, ngủ cả ngày hoặc thiếu năng lượng- Khó chịu và hung hăng- Mất hứng thú với các hoạt động- Tự nói về bản thân một cách tiêu cực, lòng tự trọng thấp- Các vấn đề ở trường, bao gồm khó tập trung và kết quả học giảm sút- Hành vi liều lĩnh, mạo hiểm- Thay đổi đột ngột trong hành vi- Thu mình với mọi người- Dễ khóc, bùng nổ cảm xúc thất thường- Suy nghĩ hoặc nói nhiều về cái chết hoặc tự tửNếu hành vi của con khiến bạn lo lắng, hãy tìm sự trợ giúp từ chuyên gia sức khỏe tâm thần. Các nguồn lực chăm sóc sức khỏe tâm thần bạn có thể tìm đến bao gồm nhà tâm lý học đường tại trường của con, bác sĩ tâm thần, chuyên gia tâm lý.Nguồn: Common Issues Facing Teens – How Parents and Caregivers Can Help, Verywell Mind

Source: https://trangtuvan.com
Category: Tư vấn tâm lý